สารบัญ
- สบง คืออะไร
- การนุ่งสบงที่ถูกต้อง
- ประโยชน์ของสบง
- สามารถซื้อสบงถวายพระได้ในโอกาสไหนบ้าง
- สบงหาซื้อได้ที่ไหนบ้าง
สบง คืออะไร
สบงเปรียบเสมือนสัญลักษณ์ทางการแต่งกายที่แสดงออกถึงความเป็นพระสงฆ์ แต่ด้วยการแต่งองค์ทรงเครื่องที่มีความแตกต่างจากคนธรรมดาทั่วไป คนส่วนใหญ่จึงอาจจะแยกแยะไม่ออกว่าสบงและจีวรแตกต่างและมีความสำคัญอย่างไร ซึ่งโดยแท้จริงนั้น ‘สบง’ หรือที่เรียกในอีกชื่อหนึ่งว่า ‘อันตรวาสก’ นั้นถือเป็นผ้านุ่ง โดยจัดเป็นส่วนหนึ่งของเครื่องนุ่งห่มพระสงฆ์หรือผ้าไตรจีวรนั่นเอง หากอ้างอิงตามข้อมูลของพุทธประวัติ ไตรจีวรจะประกอบด้วยผ้า 3 ผืน แต่ต่อมาภายหลังได้อนุญาตให้มีผ้าอาบเพิ่มได้อีก 1 ผืน สำหรับผ้า 3 ผืนที่พระพุทธเจ้าได้อนุญาตให้พระภิกษุสามารถใช้ได้มีดังต่อไปนี้
- ผ้าสังฆาฏิ (ผ้าซ้อนนอก) 2 ชั้น
- ผ้าอุตราสงค์ (จีวรหรือผ้าห่ม) 1 ชั้น
- สบง (ผ้านุ่งหรืออันตรวาสก) 1 ชั้น
การนุ่งสบงที่ถูกต้อง
ตามหลักพุทธบัญญัติมีการห้ามไม่ให้พระภิกษุสามเณรนุ่งห่มแต่งกายอย่างคฤหัสถ์ผู้ครองเรือน ที่สำคัญพระภิกษุสงฆ์และสามเณรจะต้องมีการบิณฑบาตและปฏิบัติกิจในแต่ละวัน ดังนั้นการแต่งกายจึงควรทำให้เหมาะสมและรัดกุม โดยการนุ่งสบงที่ถูกต้องนั้น ผ้าด้านบนจะต้องปิดสะดือ ผ้าด้านล่างควรปิดเข่า ตำแหน่งผ้าควรอยู่ตรงกลางระหว่างแข้ง นอกจากนี้ยังควรพับปลายสบงและรัดประคดเอวให้แน่นและเรียบร้อยเพื่อป้องกันสบงหลุด
ประโยชน์ของสบง
การนุ่งห่มแต่งกายให้เหมาะสมและการปฏิบัติตามพระวินัยอย่างเคร่งครัดนั้นถือเป็นสิ่งที่พระภิกษุสงฆ์พึงกระทำ ดังนั้นการใช้สบงจึงเป็นเรื่องที่ควรใส่ใจ โดยสบงนั้นถือเป็นเครื่องนุ่งห่มของพระสงฆ์ที่มีความจำเป็นต่อการใช้ชีวิตประจำวัน เนื่องจากผ้าสบงถือเป็นบริขารส่วนหนึ่งที่นำมาใช้เพื่อปกปิดร่างกาย ปกป้องร่างกายจากสภาพอากาศไม่ว่าจะอากาศร้อนหรือหนาวเย็น รวมถึงป้องกันร่างกายจากยุง แสงแดดและสัตว์เลื้อยคลานอีกด้วย
สามารถซื้อสบงถวายพระได้ในโอกาสไหนบ้าง
การทำบุญกับคนไทยนั้นอยู่คู่กันมาช้านาน ซึ่งนอกจากที่เราจะทำบุญตักบาตรแล้ว การถวายผ้าไตรและสบงยังเป็นส่วนหนึ่งของการจัดทานพิธี โดย ‘การจัดทานพิธี’ หมายถึง การถวายทาน ซึ่งถือเป็นการทำบุญอย่างหนึ่งเช่นกัน โดยทั่วไปจะมีการถวายทานอยู่ 2 แบบคือ การถวายเครื่องอุปโภคบริโภคโดยมีการเจาะจงบุคคล (ปาฏิบุคลิกทาน) ส่วนการถวายทานอีกอย่างหนึ่งคือ การถวายสิ่งของตามข้างต้น แต่เน้นการให้แบบเป็นสาธารณะหรือไม่เจาะจง โดยทั่วไปการถวายสบงสำหรับการจัดทานพิธีนั้น สามารถถวายแด่พระสงฆ์ในงานบุญต่างๆ ได้ในโอกาสที่หลากหลาย แต่ถ้าจะให้ดี การถวายทานควรทำให้สอดคล้องกับพระวินัยจึงจะเหมาะสมที่สุด โดยสิ่งที่ควรถวายนอกจากสบงนั้น หากยึดตามหลักพระวินัยจะมีดังต่อไปนี้
- การถวายเครื่องนุ่งห่มสำหรับพระสงฆ์ ได้แก่ ไตรจีวร สบง อังสะ หรือผ้าเช็ดตัว
- เครื่องบิณฑบาต ซึ่งรวมถึงภัตตาหาร น้ำดื่มและน้ำปานะ
- เสนาสนะหรือกุฏิศาลาบำเพ็ญกุศล
- การถวายคิลานเภสัชหรือการถวายยารักษาโรค
สบงหาซื้อได้ที่ไหน
การหาซื้อสบงนั้นส่วนใหญ่จะมีจำหน่ายที่ร้านสังฆภัณฑ์หรือร้านที่จำหน่ายสิ่งของสำหรับพิธีสงฆ์ ซึ่งมักจะมีทั้งผ้าสบงและผ้าไตรจำหน่าย แม้ว่าจะหาซื้อได้ไม่ยากนัก แต่ผ้าสบงนั้นมีคุณภาพและราคาที่หลากหลาย ดังนั้นแนะนำให้พิจารณาปัจจัยต่างๆ ก่อนซื้อสบงดังนี้
- ขนาดผ้าสบง ผ้าสบงมีลักษณะเป็นสี่เหลี่ยมผืนผ้าคล้ายกับผ้าขาวม้า โดยขนาดกลางจะมีความกว้าง 91.44 เซนติเมตร มีความยาว 283.84 เซนติเมตร สำหรับผู้สวมใส่ที่มีรูปร่างมาตรฐาน แต่หากผู้สวมใส่รูปร่างใหญ่หรือมีน้ำหนักตัวเยอะ แนะนำให้สอบถามขนาดจากร้านค้า นอกจากนี้ตามพระวินัย ความยาวของผ้าจะต้องปิดหัวเข่าและยาวลงมาครึ่งแข้ง แต่ไม่กรอมข้อเท้า
- สีของสบง โดยทั่วไปการเลือกสีสำหรับผ้าไตรจีวรนั้นจะขึ้นอยู่กับนิกายที่พระสงฆ์สังกัดอยู่ โดยนิกายธรรมยุต มักจะเลือกใช้สีกรักแก่นขนุน ส่วนมหานิกายจะใช้สีเหลืองส้ม นอกจากนี้ควรตรวจสอบกฎระเบียบของวัดที่จะถวายอีกด้วย เนื่องจากแต่ละวัดอาจจะมีการเลือกใช้ผ้าที่มีสีแตกต่างกันไป
- เนื้อผ้าของสบง เนื่องจากประเทศไทยเป็นประเทศที่มีอากาศร้อนอบอ้าวตลอดทั้งปี ดังนั้นการเลือกซื้อผ้าสบงให้แก่พระสงฆ์สวมใส่ จึงควรเลือกเนื้อผ้าที่นุ่มเบาสบายและระบายเหงื่อหรือความร้อนได้ดี อาทิเช่น ผ้าคอตตอน ผ้าเทโร ผ้าป่านเป็นต้น
อ่านแล้วชอบบทความ Sukhogroup (ร้านจำหน่ายที่ระลึกงานฌาปนกิจ) ก็ขอฝากกด Like เพจด้วยนะครับ จะได้ไม่พลาดบทความดีๆ จากเรา ไว้เจอกันบทความหน้าครับ
อ้างอิง
https://www.trueplookpanya.com/blog/content/70650/-dhart-
https://uttayarndham.org/node/420
http://oknation.nationtv.tv/blog/print.php?id=443491
http://www.nakhonsithammarat.go.th/web_52/datacenter/doc_download/ceremory10.pdf
https://www.thairath.co.th/content/586824
https://e-thesis.mcu.ac.th/storage/M1mbQPnkRzJs1yekXEvLpU33w36BXwvM0uGO9Bbc.pdf
